Алампа аат ааттаан сылдьыбыта
Бгн саха литературатын трттэспит суруйааччы, блк Анемподист Иванович Софронов — Алампа трбт кнэ. Алампа Мээ улууугар хаста дааны, бииги Бтэйдээхпитигэр икки тгл сылдьыбыта биллэр. Анаан Мэээ сылдьыылара барыта чугас доорун Тит Егорович Сосины кытары сибээстээхтэр.
Моорукка трбт Тит Сосин Алампаттан биир сыл балыс, 1887 сыллаах трх. Бтэйдээх церковнай-приходскай оскуолатын бтэрбитэ. Эрдэтээи биэлсэр Бтэйдээх балыыатыгар 1917-1920 сс. уонна 1929-1930 сс. лэлээбит. Билигин баар эргэ балыыаны 1930 с. кини туттарбыта. Алампа бастакы кэлэ революция иннинэ этэ.
Иккис кэлиитин туунан Амма Алтаныгар олорбут педагогическай лэ бэтэрээнэ Христина Семеновна Яковлева ахтыытыттан билбиппит. Кини бу ахтыытын 1993 с. оскуолабыт 100 сыллаах блйгэр бэлэхтээн турар. Христина аата Семен Алексеевич Яковлев 1 (Улахан Сэмэн) Алампаны Бтэйдээххэ крбтн туунан олус киэн тутта кэпсиирэ . Эдэриттэн биллэр мас ууа Улахан Сэмэн Бтэйдээх оскуолатын, балыыатын тутуспут. Бтэйдээх оскуолатын тутуа сырыттаына Алампа Софронов кэлэ сылдьыбыт. Дьокуускайтан Таатталаан иэн Бтэйдээххэ хонон-рн, олохтоохтору, тутааччылары мунньан ыллаан-туойан, оуокайдатан, оонньотон, мунньахтаан ааспыт. «Бэрт аламаай, судургу майгылаах, улуутумсуйа, улахамсыйа барбатах т кии этэ,» — диэн кэпсээн хаалларбыт.
Бтэйдээх саа оскуолата 1927 с. кдй бтэн баран биллибэт биричиинэнэн умайан хаалбыта. Нэилиэк дьоно ким бэрэбинэнэн, ким лэ кннэн кмлн, иккистээн тутан, 1928 с. кн лээ киллэрбиттэрэ. Алампа олоун рэтэн крдхх, ити сылтан кинини эккирэтиии, доппуруостааын, буруйдааын сааламмыта.
1927 с. р турууга, ксенофонтовщинаа сыыара сатаабыттара. Ойуунускай, Аммосов, Барахов 1927 с. р турууну йдр буоланнар, йбтллр дааны кмскээр, быыаан ылар хайысханы тутуспутуттара. Москватааы киин салалта ксенофонтовщинаны сэбиэскэй былааы утарыынан сыаналаан кытаанахтык ылсан барбыттарыгар атыттары арааччылаары, бу хамсааын тэнийбэтигэр, саха дьоно киирэн биэрбэттэригэр кыаллан улуустарга йдтр лээ партията суох саха биллэр дьонун ыыппыттара. Ити 1928 с. кр Тит Сосин, Кузьма Гаврилов, Алампа Бтэйдээххэ тахсыбыттар. йдтр лэлэрин Бтэйдээххэ саалаан барар. К.Гаврилов атын нэилиэктэринэн Мэээ, Т.Сосин Алампалыын Таатталаабыттар.
Анемподист Софронов Бтэйдээх манайгы рэхтээхтэрин чгэйдик билэрэ. К.О.Гаврилов, Т.Е.Сосин, М.Ф.Слепцов доордоро этэ. Михаил Федорович Слепцов соуруу рэнэр кэмигэр Дьокуускайга кэлэ сылдьан манайгы театральнай бл тмэн Клмнр «Манчаарытын» туруорарыгар Алампа манай артыыс быыытынан холоммута.
