Александр Жирков: Саха тыйаатырдарын 2025-2026 сс. сезоннарын аыллыыта Василий Васильевич Местников аатыгар ананыаа
Итинник быаарыныыны бу дьыл от ыйын 29 к. тыйаатырдар салалталара Ил Тмэн бастакы вице испиикэрэ А.Н. Жирков тэрийэн ыыппыт сбэ мунньаар ылыннылар. Сбэ мунньах уулуччулаах тыйаатыр режиссера, ССС норуодунай артыыа Василий Васильевич Местников (1908-1958) т аатын кэриэстээин туунан буолла. Мунньахха э этиллибит дьону таынан Саха рспблкэтин судаарыстыбаннай сбэитэ А.С. Борисов, Саха рспблкэтин култууратын уонна духуобунаын миниистирин солбуйааччыта М.В. Силина, Мээ Хаалас улууун баылыга Д.И. Тихонов, Мээ Хаалас дьокутааттарын Сэбиэтин бэрэссэдээтэлэ И.И. Андросов, «Кыталык» оо-ыччат киинин салайааччыта В.П. Винокуров, улуус култуураа управлениетын салайааччыта А.Р. Исакова уонна улуус кииннэммит бибилэтиэкэтин ситимин дириэктэрэ М.А. Никанорова кыттыыны ыллылар.
Бу кннэргэ Новосибирскайга «Деал» кинигэ кыатыгар В.В. Местников трбтэ 115 с. ананан бэлэмнэммит кинигэ ооуллан бэчээккэ таыста. Быйыл ыам ыйыгар Мээ Хаалас улууун киинигэр Аллараа Бэстээххэ аыллыбыт култуура дыбарыаыгар В.В. Местников аата иэрилиннэ. Онтон Дьокуускай куоракка Саха рспблкэтин с судаарыстыбаннай тыйаатыра 2025-2026 сс. театральнай сезоннарын В.В. Местников аатыгар аныахтара.
Мунньаы аарыгар Александр Жирков: «Василий Васильевич Местников саха тыйаатыра, саха театральнай ускуустубата бттнэ сайдарыгар оорбут скэн т умнуллуо суохтаах», – диэн эттэ. Ол курдук, Василий Васильевич аан бастаан Саха тыйаатырыгар рдк театральнай рэхтээх артыыстар улахан блхтрн рэттэрэн аалбыта. Кини 1932 с. Москва к. театральнай ускуустуба институтугар (билигин – ГИТИС) рэнэ сылдьан бэйэтэ туруорсан бу рэх тэрилтэтигэр Саха сириттэн аан бастакынан србэттэн тахса ыччат дьону смэрдээн илдьэн, рдк рэхтээх артыыс идэтин бэрдэрбитэ. В.В. Местников рэттэрбит бл 1936 с. рэин бтэрэн, Саха тыйаатырыгар бастакынан рдк театральнай рэхтээх артыыстар буолан, Саха тыйаатырын устуоруйатыгар саа суолу тэлбитэ. Кинилэр ортолоруттан саха тыйаатырын номоо буолбут аатырбыт артыыстар: Иоаким Избеков-Уустаах, Афанасий Петров, Матрена уонна Марк Слепцовтар, Николай Слепцов-Туобулаахап, Мария Белолюбская, Николай Харитонов, Георгий Алексеев уонна да атын Саха сирин, Россия норуодунай, тлээх артыыстара, ускуустуба биллиилээх лэиттэрэ тахсыбыттара.
Василий Васильевич саха тыйаатырын сэбиэскэй кэминээи устуоруйатыгар аан бастакынан саха олохотун сыанаа толорууну сргпптэ. Ол курдук, 1937 с. Б.. Ойуунускай «Туйаарыма Куо» диэн олохо тойугун, онтон 1940 с. Б.. Ойуунускай «Ньургун Боотур» олохотун туруортаабыта. 1943 с. бу испэктээк Саха тыйаатырыгар 100-с тглн туруоруллубута. Киирбит бнэн «Ньургун Боотур» диэн таака ооуллан Аа дойду сэриитин фронугар бэриллибитэ. «Ньургун Боотур» испэктээги хаттаан сргтэн, 1957 с. Москваа ыытыллыбыт Саха сирин кннэрин чыпчаал тгэнэ оорон К.С. Станиславскай уонна В.И. Немирович-Данченко ааттарынан тыйаатырга ахсынньы 11 уонна 12 кннэригэр икки кн субуруччу туруоруллубута. Онон, В.В. Местников салалтатынан саха олохото, саха эпическэй айымньыта дойду киин тыйаатырыгар туруоруллан, бтн Сэбиэскэй Сойуус, Аан дойду таымыгар аан бастаан тахсыбыта.
Уулуччулаах артыыс, режиссер, култуура салайааччыта В.В. Местников баара эрэ 50 сааыгар сылдьан 1958 с. кыыныгар сырдык тыына быстыбыта. «В.В. Местников курдук дьон ааттарын ааттааын, умнубат буолуу – саха култууратын, театральнай ускуустубатын устуоруйатын харыстаыы, йэтитии, сааттан саа сх айар дьону ситимнээин, кинилэр ситииилэригэр тирэирэн салгыы инники диэки дьулууу мэктиэтэ буолар», – диэн Александр Жирков крсн тмктээтэ, ахтыы кинигэтин оорбут дьоо, чуолаан бырайыак ааптарыгар В.П. Винокуровка уонна хомуйан оорбут Н.В. Сидороваа махтанна, тыйаатырдар салалталарыгар кн тыйаатыр сезонун аыллыытыгар, айар лэлэригэр ситииилэри баарда.
Ил Тмэн пресс-сулууспата
