Мари Сырдык Куус:
Сахалыы «Ыйыы», «Ыйаах» диэн - сокуон буолар.
Итээлгэ -
«Айыы Тойон Танара ыйыыта», «уурааа» - нууччалыы закон божий, божий указ;
«Айыла ыйыыта» - закон природы;
«Дьыла ыйааа», «ыйаах» - эмиэ сокуон.
Итээл ыйыылара араас арааа арахсаллар.
Ити Саха итээлин срн йдбллэрэ буолаллар.
"Ыйыы", "Уураах" итээлбитигэр нууччалыы эттэххэ - неписаный свод законов.
"Ыйаах» нууччалыы йдблэ - неизбежный закон, непоколебимый.
Холобура бу СЭТ ыйыылара (сокуона):
-Уорума (не воруй)
-Албыннаама (не лги)
-Ткннээмэ (не мошенничай)
-Танарыма (не предавай)
-Алдьатыма (не разрушай)
-Атаастаама (не обижай)
-сэргээмэ (не ябедничай)
-Ымсыырыма (не жадничай)
-Ордугураама (не завидуй)
-Хобулаама (не сплетничай)
-Кырбаама (не бей)
-лрмэ (не убивай)
-Клээмэ (не насилуй)
-хсмэ (не сквернословь)
Бу ыйыылары кэспит кии - «аньыыны»(грех) оорор диэн этэллэрэ, былыр былыргыттан. Саха киитэ - сиэрдээх олоунан олоруохтаах диэн этэ. Салгыы "СИЭР" йдблн туунан кэпсиэм
